Naarmate mensen ouder worden, wordt de achteruitgang van de hersenfunctie duidelijker. Onder personen tussen de 20 en 49 jaar beginnen de meesten een achteruitgang in de cognitieve functie op te merken wanneer ze geheugenverlies of vergeetachtigheid ervaren. Voor mensen tussen de 50 en 59 jaar komt het besef van cognitieve achteruitgang vaak wanneer ze een merkbare achteruitgang in het geheugen beginnen te ervaren.
Bij het onderzoeken van manieren om de hersenfunctie te verbeteren, concentreren verschillende leeftijdsgroepen zich op verschillende aspecten. Mensen tussen de 20 en 29 jaar hebben de neiging zich te concentreren op het verbeteren van de slaap om de hersenprestaties te verbeteren (44,7%), terwijl mensen tussen de 30 en 39 jaar meer geïnteresseerd zijn in het verminderen van vermoeidheid (47,5%). Voor mensen in de leeftijdsgroep van 40-59 jaar wordt het verbeteren van de aandacht beschouwd als de sleutel tot het verbeteren van de hersenfunctie (40-49 jaar: 44%, 50-59 jaar: 43,4%).
Populaire ingrediënten op de Japanse markt voor hersengezondheid
In lijn met de mondiale trend van het nastreven van een gezonde levensstijl legt de Japanse functionele voedselmarkt vooral de nadruk op oplossingen voor specifieke gezondheidsproblemen, waarbij de gezondheid van de hersenen een belangrijk aandachtspunt is. Op 11 december 2024 had Japan 1.012 functionele voedingsmiddelen geregistreerd (volgens officiële gegevens), waarvan er 79 verband hielden met de gezondheid van de hersenen. Hiervan was GABA het meest gebruikte ingrediënt, gevolgd doorluteïne/zeaxanthine, ginkgobladextract (flavonoïden, terpenoïden),DHA, Bifidobacterium MCC1274, Portulaca oleracea saponinen, paclitaxel, imidazolidinepeptiden,PQQen ergothioneïne.
1. GABA
GABA (γ-aminoboterzuur) is een niet-proteïnogeen aminozuur dat voor het eerst werd gedetecteerd door Steward en collega's in aardappelknolweefsel in 1949. In 1950 hebben Roberts et al. identificeerde GABA in de hersenen van zoogdieren, gevormd door de onomkeerbare α-decarboxylering van glutamaat of zijn zouten, gekatalyseerd door glutamaatdecarboxylase.
GABA is een cruciale neurotransmitter die veelvuldig voorkomt in het zenuwstelsel van zoogdieren. De belangrijkste functie is het verminderen van de neuronale prikkelbaarheid door de overdracht van neurale signalen te remmen. In de hersenen is de balans tussen remmende neurotransmissie gemedieerd door GABA en excitatoire neurotransmissie gemedieerd door glutamaat essentieel voor het handhaven van de stabiliteit van het celmembraan en de normale neurale functie.
Studies tonen aan dat GABA neurodegeneratieve veranderingen kan remmen en het geheugen en de cognitieve functies kan verbeteren. Dierstudies suggereren dat GABA het langetermijngeheugen verbetert bij muizen met cognitieve achteruitgang en de proliferatie van neuro-endocriene PC-12-cellen bevordert. In klinische onderzoeken is aangetoond dat GABA de serum-hersen-afgeleide neurotrofe factor (BDNF)-niveaus verhoogt en het risico op dementie en de ziekte van Alzheimer bij vrouwen van middelbare leeftijd vermindert.
Bovendien heeft GABA positieve effecten op de stemming, stress, vermoeidheid en slaap. Onderzoek wijst uit dat een mengsel van GABA en L-theanine de slaaplatentie kan verminderen, de slaapduur kan verlengen en de expressie van GABA- en glutamaat GluN1-receptorsubeenheden kan opreguleren.
2. Luteïne/Zeaxanthine
Luteïneis een geoxygeneerde carotenoïde die bestaat uit acht isopreenresiduen, een onverzadigd polyeen dat negen dubbele bindingen bevat, dat licht op specifieke golflengten absorbeert en uitzendt, waardoor het unieke kleureigenschappen krijgt.Zeaxanthineis een isomeer van luteïne, dat verschilt in de positie van de dubbele binding in de ring.
Luteïne en zeaxanthinezijn de primaire pigmenten in het netvlies. Luteïne wordt voornamelijk aangetroffen in het perifere netvlies, terwijl zeaxanthine geconcentreerd is in de centrale macula. De beschermende effecten van luteïne en zeaxanthine voor de ogen omvatten het verbeteren van het gezichtsvermogen, het voorkomen van leeftijdsgebonden maculaire degeneratie (AMD), cataract, glaucoom en het voorkomen van retinopathie bij premature baby's.
In 2017 ontdekten onderzoekers van de Universiteit van Georgia dat luteïne en zeaxanthine de hersengezondheid bij oudere volwassenen positief beïnvloeden. De studie gaf aan dat deelnemers met hogere niveaus van luteïne en zeaxanthine een lagere hersenactiviteit vertoonden bij het uitvoeren van woordpaarherinneringstaken, wat duidt op een hogere neurale efficiëntie.
Bovendien meldde een onderzoek dat Lutemax 2020, een luteïnesupplement van Omeo, het niveau van BDNF (van de hersenen afkomstige neurotrofe factor) aanzienlijk verhoogde, een cruciaal eiwit dat betrokken is bij neurale plasticiteit en cruciaal is voor de groei en differentiatie van neuronen, en geassocieerd is met verbeterd leer-, geheugen- en cognitieve functie.
(Structuurformules van luteïne en zeaxanthine)
3. Ginkgobladextract (flavonoïden, terpenoïden)
Ginkgo biloba, de enige overgebleven soort in de ginkgofamilie, wordt vaak een ‘levend fossiel’ genoemd. De bladeren en zaden worden veel gebruikt in farmacologisch onderzoek en zijn wereldwijd een van de meest gebruikte natuurlijke medicijnen. De actieve stoffen in het extract van ginkgobladeren zijn voornamelijk flavonoïden en terpenoïden, die eigenschappen bezitten zoals het helpen verminderen van lipiden, antioxiderende effecten, het verbeteren van het geheugen, het verlichten van oogvermoeidheid en het bieden van bescherming tegen chemische leverschade.
De monografie van de Wereldgezondheidsorganisatie over geneeskrachtige planten specificeert dat dit gestandaardiseerd isginkgobladextracten moeten 22-27% flavonoïdeglycosiden en 5-7% terpenoïden bevatten, met een ginkgolzuurgehalte van minder dan 5 mg/kg. In Japan heeft de Health and Nutrition Food Association kwaliteitsnormen vastgesteld voor ginkgobladextract, waarbij een flavonoïdeglycosidegehalte van ten minste 24% en een terpenoïdegehalte van ten minste 6% vereist is, terwijl het ginkgolzuur onder de 5 ppm moet blijven. De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid voor volwassenen ligt tussen 60 en 240 mg.
Studies hebben aangetoond dat langdurige consumptie van gestandaardiseerd ginkgobladextract, vergeleken met een placebo, bepaalde cognitieve functies aanzienlijk kan verbeteren, waaronder geheugennauwkeurigheid en beoordelingsvermogen. Bovendien is gemeld dat ginkgo-extract de bloedstroom en activiteit in de hersenen verbetert.
4. DHA
DHA (docosahexaeenzuur) is een omega-3 meervoudig onverzadigd vetzuur met lange keten (PUFA). Het is overvloedig aanwezig in zeevruchten en hun producten, vooral vette vis, die 0,68-1,3 gram DHA per 100 gram levert. Dierlijke voedingsmiddelen zoals eieren en vlees bevatten kleinere hoeveelheden DHA. Bovendien bevatten menselijke moedermelk en melk van andere zoogdieren ook DHA. Uit onderzoek onder meer dan 2.400 vrouwen in 65 onderzoeken is gebleken dat de gemiddelde concentratie DHA in moedermelk 0,32% van het totale vetzuurgewicht bedraagt, variërend van 0,06% tot 1,4%, waarbij kustpopulaties de hoogste DHA-concentraties in moedermelk hebben.
DHA wordt geassocieerd met de ontwikkeling, functie en ziekten van de hersenen. Uitgebreid onderzoek toont aan dat DHA de neurotransmissie, neuronale groei, synaptische plasticiteit en de afgifte van neurotransmitters kan verbeteren. Een meta-analyse van 15 gerandomiseerde gecontroleerde onderzoeken toonde aan dat een gemiddelde dagelijkse inname van 580 mg DHA het episodisch geheugen significant verbeterde bij gezonde volwassenen (18-90 jaar oud) en mensen met milde cognitieve stoornissen.
De werkingsmechanismen van DHA omvatten: 1) het herstellen van de n-3/n-6 PUFA-ratio; 2) het remmen van leeftijdsgebonden neuro-inflammatie veroorzaakt door overactivatie van M1-microgliale cellen; 3) het onderdrukken van het Al-astrocytfenotype door het verlagen van Al-markers zoals C3 en S100B; 4) het effectief remmen van de proBDNF/p75-signaleringsroute zonder de van de hersenen afkomstige neurotrofe factor-geassocieerde kinase B-signalering te veranderen; en 5) het bevorderen van de overleving van neuronen door het verhogen van de fosfatidylserineniveaus, wat de translocatie en activering van proteïnekinase B (Akt) membraan vergemakkelijkt.
5. Bifidobacterium MCC1274
Er is aangetoond dat de darmen, vaak het ‘tweede brein’ genoemd, significante interacties hebben met de hersenen. De darmen kunnen, als orgaan met autonome beweging, onafhankelijk functioneren zonder directe herseninstructie. De verbinding tussen de darmen en de hersenen wordt echter in stand gehouden door het autonome zenuwstelsel, hormonale signalen en cytokines, die de zogenoemde ‘darm-hersen-as’ vormen.
Uit onderzoek is gebleken dat darmbacteriën een rol spelen bij de accumulatie van β-amyloïde eiwit, een belangrijke pathologische marker bij de ziekte van Alzheimer. Vergeleken met gezonde controles hebben Alzheimerpatiënten de diversiteit van de darmmicrobiota verminderd, met een afname van de relatieve overvloed aan Bifidobacterium.
In menselijke interventiestudies bij personen met milde cognitieve stoornissen (MCI) verbeterde de consumptie van Bifidobacterium MCC1274 de cognitieve prestaties aanzienlijk in de Rivermead Behavioral Memory Test (RBANS). Scores op gebieden als het onmiddellijke geheugen, visueel-ruimtelijke vaardigheden, complexe verwerking en vertraagd geheugen waren ook aanzienlijk verbeterd.
Posttijd: 06-jan-2025